Slagerij Hoek Ruiterstraat-Boschstraat

Ruiterstraat 2 – 4

De slagerij op de hoek Ruiterstraat-Boschstraat heeft bijna honderd jaar bestaan. De eerste slager was Jan van Oosterom (1887-1971). Hij was getrouwd met Clasina van Stralen (1894-1982) en had twee kinderen: Roel en Riet. Hij startte de Geldersche slagerij omstreeks 1913. Hij slachtte varkens en koeien in de slagerij aan de Ruiterstraatkant. ‘Na het slachten stonden er plasjes bloed op straat’, meldden verschillende ooggetuigen. Kinderen hielden hun oren dicht als een koe of varken werd doodgeschoten. Met de transportfiets bezorgde knecht Adje bestellingen en een belangrijke bron van inkomsten was het aan huis slachten van varkens.

Slager Van Oosterom had goede collegiale relaties met slager Hen van Steenis (1905-1988) (en daarvoor met diens vader Thomas van Steenis die leefde van 1878 tot 1958) in de Gamerschestraat, slager Veluw in de Koningstraat en slager Tijssen in de Boschstraat. Zij hielpen elkaar vaak bij het slachten.

 

 

Op 1 maart 1954 verkocht van Oosterom de slagerij voor 20.000 gulden aan Peter de Vries. Van Oosterom had toen meer dan 40 jaar de slagerij gehad. Hij bleef op maandag nog een tijdlang werken bij zijn collega slager Hen van Steenis in de Gamerschestraat (nummer 49). Op maandag werd er geslacht en Van Oosterom hielp mee met slachten en daarna met darmen schrappen (voor de worst). Aan het eind van de dag  dronk hij een borreltje dat tot de rand toe moest zijn gevuld. Daarna ging hij naar huis.

 

 

Peter de Vries was een zoon van slager Dirk de Vries uit Brakel. Dirk had twee zonen: Gerrit (Broer) die de zaak in Brakel overnam en Peter die de slagerij in Zaltbommel kocht.

 

 

Peter de Vries (1925-1989) trouwde in 1954 met Lenie (Helena Geziena) van Oosten. Lenie (1927-1992) werkte mee in de slagerij. Zij was dochter van sluiswachter Pieter van Oosten uit Spaarndam en Aletta Jacoba Arens. Peter en Lenie de Vries hadden geen kinderen. Op latere leeftijd woonden de ouders van Lenie ook in de Ruiterstraat, op nummer 11 (van 1962 tot 1971).

 

 

Er werd door Peter de Vries niet meer geslacht in de Ruiterstraat maar in Brakel. Wel werd er in de Ruiterstraat uitgebeend, worst gemaakt, vlees gerookt en gepekeld.

 

Peter de Vries

Lenie de Vries-van Oosten

 

Peter en Lenie de Vries hadden hun woonkamer aan de Boschstraat, de winkel was alleen het puntje op de hoek Ruiterstraat-Boschstraat.
Peter en Lenie stopten in 1968. Een belangrijke reden was dat Lenie zich niet thuis voelde in het slagersvak waar altijd maar gewerkt moest worden. Zij verkochten de slagerij aan Siem Bergen.

 

 

Peter en Lenie verhuisden naar Sint Michielsgestel. Peter werkte daar bij Chris Geene in een dierenspeciaalzaak. Na het overlijden van Peter hertrouwde Lenie met Chris Geene. Lenie is overleden in 1992.

 

 

Via een advertentie in het slagersvakblad kwam Siem Bergen in contact met Peter de Vries, eigenaar van het pand en de slagerij. Daarvoor werkte Siem in Zaandam bij een slager, het gezin kwam uit Heerhugowaard. Adri had niet eerder in de slagerij gewerkt. In het begin had Siem Bergen de zaak in huurkoop, later werd het huis gekocht en goodwill betaald voor de slagerij.

 

 

Toen Bergen in 1968 de slagerij overnam woonden de heer en mevrouw Van Oosterom nog op Ruiterstraat 7. Bij de opening kregen Siem en Adri een taart van mevrouw Van Oosterom. De heer Van Oosterom was toen al overleden. Ze vertelde dat het voor hun een revolutie was toen ze voor het eerst grote ijsblokken kregen om te koelen.

 

 

Toen Siem het bedrijf had overgenomen slachtte hij elke week vijf varkens en een koe. Dat gebeurde in Brakel bij De Vries. Ook worst maken (bloedworst, boterhamworst, leverworst, kookworst) werd in Brakel gedaan. In de Ruiterstraat werd er gerookt (rookworst, ham, spek). Ook uitbenen gebeurde in de Ruiterstraat. Knechten waren Bé Nijhuis en Henk Verwey. Beiden werkten ook al bij Peter de Vries.

 

 

De vader van Lenie de Vries-van Oosten, Piet van Oosten, woonde in 1968 nog in de Ruiterstraat. Hij was geen slager van beroep maar hielp wel mee in de slagerij bij Peter de Vries en Siem Bergen.

 

 

Adri werkte in de winkel. De hond, Bobby, een herdershond, lag altijd voor de deur, het was een vertrouwd beeld voor de klanten en een vriend voor de kinderen.

 

 

Ze hadden een luxe auto met een aanhanger waarin het vlees werd vervoerd van Brakel naar Zaltbommel.
In 1975 vond er een grote verbouwing plaats van het woongedeelte en het bedrijfsgedeelte. Aannemer was Wim van Est uit de Ruiterstraat.

 

 

Het gedeelte waar werd gewoond werd winkel en werkplaats en de voormalige werkplaats werd omgebouwd tot woning. De keuken zat na de verbouwing aan de achterkant, bij de tuin. Gaskachels werden vervangen door centrale verwarming. En waar de gemetselde pekelbakken stonden om hammen en spek te zouten kwam een gangetje.
De werkruimte van de slagerij werd uitgebreid van 30 naar 70 vierkante meter. De toonbank in de winkel werd verlengd tot zeven en een halve meter. Tevens werd een nieuw koelings- en airconditioningsysteem voor de hele slagerij geïnstalleerd.

 

 

Al voor de grote verbouwing van 1974-1975 was er door de familie Bergen een nieuwe kap op het pand geplaatst. Het puntdak boven Ruiterstraat 4 was daarbij vervangen door een plat dak.
In de tuin stond een schuur (tegen het huis van Haasakker aan) met de rokerij en een machinekamer voor de koelcellen.

 

 

In 1990 stopte het echtpaar Bergen met de slagerij omdat Adri niet door kon vanwege rugklachten. Ze verkochten de slagerij met huis voor 325.000 gulden aan Dick en André, zonen van Gerrit (Broer) de Vries.

 

 

Het echtpaar Bergen verhuisde naar Lommel (België) waar Siem bij een makelaar ging werken. Siem is in 2001 overleden. Adri en twee van haar kinderen wonen nog in Lommel.

 

 

André de Vries nam de winkel over. Hij was toen 21 jaar (geboren op 18-02-1968 in Brakel). André trouwde in 1990 met Jolanda Schreuders, kapster van beroep, geboren 09-04-1971 in Aalst.

 

 

Ook bij André en Jolanda werd niet geslacht in Zaltbommel maar in Brakel. André slachtte in Brakel met zijn broer Dick wekelijks 40 varkens, twee stieren en een paar schapen. Om één uur na middernacht op maandagochtend begon het slachten. Behalve de twee broers waren er twee knechten die meehielpen. Tot omstreeks 2004 is dit doorgegaan. Daarna werd er geslacht in Dodewaard waar nog steeds dezelfde boeren het slachtvee leverden. Wel werd er in Brakel uitgebeend, worst gemaakt en alles bereid voor de verkoop in de winkels op beide locaties.
Dat betekende dat André elke ochtend om half vijf uit Zaltbommel vertrok om in Brakel te werken. Voor acht uur was hij dan weer terug om in de winkel in Zaltbommel te staan. Na een korte middagpauze ging hij dan vaak weer op en neer om dingen af te maken en klaargemaakte producten op te halen.
In Zaltbommel was de winkel in 1990 fors verbouwd. De rokerij in de tuin werd afgebroken en vervangen door een schuur. Er kwam in de winkel een nieuwe toonbank, twee nieuwe weegmachines en twee koelcellen. Ook het woongedeelte werd aangepast. Er kwamen nieuwe tegels op de vloer en een nieuwe keuken.

 

 

In 1995 volgde een grotere verbouwing. De winkel werd uitgebreid door de werkplaats er aan toe te voegen en aan de voorkant begane grond van Ruiterstraat 4 werden de koelcellen geplaatst. Achter de koelcellen was de keuken en daar weer achter de woonkamer die uitkwam op de tuin. Om meer ruimte te krijgen werd er een stukje aangebouwd.

 

 

In 2012 openden André en Jolanda hun slagerij in de Portage (nieuw winkelcentrum in Zaltbommel). De slagerij in de Ruiterstraat hield na bijna honderd jaar op te bestaan. Met de opening van de nieuwe winkel werd ook gekozen voor de opsplitsing van het bedrijf. Dick de Vries werd eigenaar van het bedrijf in Brakel en André de Vries werd de baas in Zaltbommel. Een dag voor de opening van de Portage overleed de vader van André.

 

 

Door de verplaatsing van het bedrijf naar de Portage kwam er in de woning in de Ruiterstraat veel meer ruimte om te wonen. Er volgde dan ook een grote verbouwing. De ruimte van de winkel werd garage en kreeg een opslagfunctie. Er werd een garagedeur aan de Ruiterstraatkant gemaakt.

 

 

Het gedeelte waar de koelcellen stonden werd weer woongedeelte en de deur die daar altijd zat werd vervangen door een raam. De keuken werd weer naar de achterkant van het huis verplaatst waardoor een zeer ruim woongedeelte op de begane grond is ontstaan. Voor de etalageramen werden reclameborden geplaatst.

 

 

Bronnen
Gesprekken met André en Jolanda de Vries mei 2014
Gesprekken met Adri Bergen. Lommel Belgie. Juni 2014
Gesprekken met Chris Gene. Sint Michielsgestel augustus 2014
Foto’s uit het particulier archief van André en Jolanda de Vries.
Foto’s uit particulier archief van mevrouw De Vries-van Dalen uit Brakel
Foto’s uit particulier archief familie Bergen in Lommel
ZANA 1938

 

 

Mei 2017

< terug