Ruiterstraat
portret van een straat
Ontstaansgeschiedenis
Bouwgeschiedenis
Gebruiksgeschiedenis
Tuin

Gebruiksgeschiedenis

Ruiterstraat 6

 

In 1692 werd het pand bewoond door Michiel Saleijs (geboren voor 1660, overleden voor 1715) trouwde in 1662 met Geertje Maeslant van Dorp en kreeg met haar twee kinderen: Ida Saleijs (1683) en Michiel Saleijs (1685-1691). In 1692 trouwde hij opnieuw en nu met Hermken de Zeeuw (overleden in 1712). Er is sprake van een huurster Glaude de Noo, de weduwe van brandewijntapper Paulus de Noo.

Van 1770 tot 1804 woonde er de familie Van de Pol- Schaaij. Dirk Schaaij (overleden 1746) was getrouwd met Jacomina Verweyden (overleden 1763). Hun kinderen waren Johannes (1712-1754), Jan Hendrik (1715-1794), Hendrik Jan (1717-1754), Jacobus (geboren in 1720), Dirk (1726), Roelant (1731), Maria Adriana (1734) en Agnita (1724-1807). Zoon Jacobus Schaaij (geboren 1720) was marktschipper van Bommel op Dordrecht. Dochter Agnita trouwde in 1754 met timmerman Wijnand van de Pol (overleden in 1803). Hun kinderen stierven allemaal op jonge leeftijd. Alleen Jacomina Diderica (1761-1821) bereikte de volwassen leeftijd. Zij trouwde met Albertus de Roock (1751-1837).

Daarna woonde er tot 1832 Gerard van Dieden (1732-1811). Hij was boer in Nederhemert en getrouwd met Elisabeth Pallier (1733-1811). Ze kregen zeven kinderen. Zijn zoon Hendrik van Dieden (1765-1856) was getrouwd met Johanna Maria Dorothea Schermers (1761-1823). Hun kinderen waren: Elisabeth Hester (1805-1887) en Anna Goverdina (1806). Hendrik was burgemeester van Ammerzoden en had zitting in Raad van Toezicht op de Notarissen in het arrondissement Tiel. Johanna Maria Dorothea was gereformeerd en Hendrik Nederlands Hervormd. Inwonend was dienstbode Neeltje uit Well. Gerard van Dieden kocht het huis in 1804 van de weduwe van Wijnand van de Poll voor het bedrag van 1530 gulden. Op de kadastrale kaart van 1832 is het pand eigendom van Hendrik van Dieden. Op deze kaart is ten westen van het huis een smalle strook grond die toegang geeft tot de tuin van Ruiterstraat 2. In 1832 eigendom van B. Tabbers. Later is deze strook verdwenen door uitbreiding van Ruiterstraat 2 met Ruiterstraat 4.

Jan de Groot (1788-1855) woonde er tussen 1850 en 1856. Hij was in 1815 getrouwd met Jeanette Victoire Le Gué (geboren in 1796). Jan de Groot was koopman van beroep. De familie was Nederlands Hervormd. Inwonend was Catharina van Leeuwen (1807-1860). in de jaren daarna woonde er de weduwe Cecilia Geertrui Tierens (1789-1878).

Van 1875 tot 1881 woonde in Ruiterstraat 6 Matthias Macalester Loup (geboren in 1809), weduwnaar van Jacoba Agatha Roering (1810-1865). Hij was emeritus predikant van de Nederlands Hervormde kerk in Breukelen. Medebewoner was zijn nicht, Catharina Agatha Anna Roering (geboren in 1848 in ‘s-Gravenhage).

De dames Snoeck woonden er van 1881 tot 1894. Hoofdbewoner was Adriana Snoeck (1835-1906). Zij woonde in Ruiterstraat 6 met haar twee zussen Maria Snoeck (1839-1909) en Petronella Snoeck (1851-1928). De dames waren Nederlands Hervormd.

De volgende bewoner was de familie van Mourik. Zij woonden er maar kort, van 1894 tot 1895. Arie Steven van Mourik (1843-1912) was getrouwd met Cornelia Johanna van Voorthuizen (1842-1911). Zij hadden vijf kinderen: Adriaan Gijsbertus Johannes (1868-1917), Martinus Johan (1869-1898), Johan Cornelis (geboren in 1871), Gijsberta Johanna (geboren in 1872), Jansje (overleden in 1876). Arie van Mourik was landbouwer.

Vervolgens woonde er de familie De Boer (van 1895 tot 1898). Nan de Boer (geboren op 27-03-1868 in Schagen) was getrouwd met Neeltje Tammes (geboren op 28-07-1868 in Schagen). Zij hadden één dochter Antje (geboren op 16-11-1895). De heer de Boer was directeur van de gasfabriek. De familie was Nederlands Hervormd.

De familie Lommertzen woonde er maar één jaar (van 1899 tot 1900). Petrus Wilhelmus Hubertus Lommertzen (1844-1916) was getrouwd met Hendrica Nicasie (1860-1924). Zij hadden vijf kinderen: Johanna Maria Margaretha (geboren in 1881), Emanuel Johannes Henricus Mathias (geboren in 1882), Johannes Hubertus Jacobus (geboren in 1888), Wilhelmina Hendrika en Johanna Maria (geboren in 1894). De heer Lommertzen was inspecteur werktuigkundige en buitengewoon opzichter bij Rijkswaterstaat. De familie was Rooms Katholiek.

Daarna woonden er achtereenvolgens de familie De Jong (van 1904 tot 1908), N. de Zwart (van 1908 tot 1918) en J.H. de Graauw (van 1918 tot 1926).

De volgende bewoner was de familie Wagemans. Zij zouden er 42 jaar wonen. Tinus Wagemans (1887-1963) en Cornelia Reichardt (1891-1969) hadden geen kinderen. Tinus was kleermaker van beroep. De meeste mensen kenden Tinus omdat hij vele jaren voor het raam lag. Hij had een hartaandoening en kwam nooit uit bed. Hij werd verzorgd door zijn vrouw. Wagemans had twee buitenspiegels waarmee hij beide kanten van de Ruiterstraat in kon kijken. Iedereen die langs kwam zwaaide. De familie Wagemans had vrijwel altijd één of meer mensen in de kost of op kamers. Dat deden overigens veel mensen in de Ruiterstraat in die tijd. De achterkamer boven van Ruiterstraat 6 was permanent bezet. De voorkamer boven was incidenteel verhuurd en dat gold ook voor de aanbouw (het kleine huisje) links. Tijdens de oorlog was de heer Bleeker, burgemeester te Beetsterzwaag, er met zijn vrouw ondergedoken.

 

De heer en mevrouw Wagemans waarschijnlijk tijdens hun 50 jarig huwelijksjubileum (omstreeks 1962)

 

Mevrouw Wagemans heeft veel oudere dames tot het einde van hun leven verzorgd. Later had zij jongemannen in de kost, onder andere meneer Joosen en meneer Hildebrand. Daar kookte ze voor en maakte hun kamer schoon. Tussen 1931 en 1955 woonde mevrouw weduwe, Caroline Jeanette Alexandrine Makking (1867-1955) er op kamers. Mevrouw Makkink had kennissen en vrienden in de betere kringen (Van Anrooij, Philips, Van Lookeren Campagne). Haar man was in zijn Zaltbommelse tijd rentmeester van het Bommels Gasthuis.

 

Caroline Jeanette Alexandrine Makkink-van den Bosch (1867-1955)

 

Van 1956 tot 1967 woonde op de achterkamer op de eerste verdieping Nelly Hart, geboren in 1922, in Haarlem. Zij was van 1956 tot 1983 lerares op de huishoudschool. Ze had prachtig uitzicht op de tuinen van Ruiterstraat 8 en 10 waar toen de familie Van Lookeren Campagne woonde. Ze had een klein gaskomfoortje waar ze thee op kon zetten en een ei op kon bakken. Eten deed ze op school. Er was geen douche in het huis. Je moest je wassen aan de wastafel. Er was één toilet voor alle bewoners. Ze heeft in de Ruiterstraat gewoond tot mevrouw Wagemans in 1967 naar de Wielewaal ging. De familie Wagemans was Nederlands Hervormd.

 

Ruiterstraat 6 in 1966

 

In 1968 werd het huis verkocht aan Wim Haasakker (1943) en Erni van Drunen (1944-2010). Zij kregen twee kinderen: Frank en Rianne. Wim had een stukadoorsbedrijf en Erni  had voor haar trouwen een baan als naailerares op de huishoudschool. Daarna werkte ze thuis als naaister, maakte kleding en was gespecialiseerd in bruidsjurken. Ze had een speciale naaikamer op de eerste etage links achter in het huis.

Wim en Erni kochten Ruiterstraat 6 in mei 1968 voor 17.000 gulden. Het huis werd grondig verbouwd. Bij aankoop was het huis geheel uitgewoond, waarschijnlijk was er meer dan vijftig jaar niets aan gedaan. Wat ze aantroffen was een kamer en suite met een kastenwand met trappenhuis er tussen. Vandaar liep er een trap naar boven. De muren waren gedeeltelijk betengeld. Op de eerste verdieping was aan de zuidkant een grote slaapkamer en aan de straatkant een grote kamer. Op de overloop was een trap naar de zolder. De zolder was een grote ruimte met voor en achter twee ramen. In 1968 was er aan de achterkant nog een meidenkamer (kamer waar het dienstmeisje sliep). Deze kamer werd door Wim Haasakker gebruikt voor zijn treinen. De zolder deed dienst als rommelzolder.

 

Ruiterstraat 6 tijdens de verbouwing van 1968, een deel van de muur is afgebikt

 

Bij de verbouwing in de zomer van 1968, die grotendeels door Wim Haasakker zelf werd uitgevoerd, werd de pleisterlaag van de voorgevel verwijderd. De stenen die eronder vandaan kwamen waren de fraaie stenen die nu nog zichtbaar zijn. Er waren geen bouwsporen van andere ramen of deuren. De raamindeling werd gewijzigd waarbij de glas-in-loodbovenramen verdwenen. De kozijnen bleven zitten. Ook de voordeur bleef onveranderd.

Op de begane grond werden de vloeren vervangen. In de voorkamer werd een houten vloer aangelegd bovenop een vloer van tegels (een soort plavuizen) die in het zand lagen. In de achterkamer lag een houten vloer die op balkjes, eveneens in het zand, was aangebracht. Ook deze vloer werd vervangen door een nieuwe houten vloer. In het zijhuisje en in de gang was een stenen vloer. Daaraan werd niets veranderd. Het rookkanaal in de voorkamer werd niet gewijzigd. Wel werd er een nieuwe open haard gebouwd. Er kwam een draaitrap naar boven in de kamer. Voor uitgebreide informatie zie ‘Bouwgeschiedenis’.
De indeling van het huis werd niet fundamenteel gewijzigd. Het huis werd voor 1968 verwarmd met gaskachels, Wim legde boven en beneden centrale verwarming aan.
In de tuin stond een schuurtje links in de hoek. Er was geen poort naar het pad van nummer 8. Bij het graven in de tuin werden verschillende beerputten gevonden en een gangenstelsel waar verder niet naar is gekeken. In de tuin aan de kant van de slager is niet gegraven.

In 1983 verkochten zij het huis voor 175.000 gulden aan de familie Groen. Ronald Groen (geboren op 18-10-1940) en Doortje Vorrink (geboren op 19-01-1943) hebben drie kinderen. Ronald had een reclame adviesbureau dat vanaf 1984 gevestigd was op Ruiterstraat 8.

 

Doortje en Ronald Groen bij de opening van de slagerij van André en Jolanda de Vries (januari 1990)

 

Het woonhuis op Ruiterstraat 6 zag er bij aankoop aan de buitenkant fraai uit. Binnen was het echter pover opgeknapt. De vloer beneden was op sommige plaatsen verrot en boven werd de elektriciteit afgekeurd. De familie Groen heeft behalve een aantal infrastructurele verbeteringen geen grote zaken aan het huis verbouwd. Alleen de gang werd betimmerd. De drie meter hoge muur tussen nummer 6 en nummer 8 werd afgebroken tot een hoogte van 30 centimeter, met een doorgang zodat de familie gebruik kon maken van de ruime tuin achter nummer 8.

De familie Groen verkocht Ruiterstraat 6 in 2001 aan hun dochter en schoonzoon. Edwin van der Waal (geboren op 03-12-1968) en Donja Groen (geboren op 25-08-1968) hebben twee kinderen: Joyce (2005) en Jesse (2008). Edwin is commercieel directeur van Lensen projectinrichters. Donja werkt als marketing manager in de automatisering.

 

Donja van der Waal-Groen met dochter (Vestingstedendagen 2005)

 

Toen de familie Van der Waal in nummer 6 kwam wonen vonden er een aantal verbouwingen plaats. De achterpui werd gewijzigd, er werden openslaande deuren naar de tuin geplaatst. Binnen werd al het stucwerk vervangen, de oorspronkelijke balken van het plafond werden onder het gestuukte plafond vandaan gehaald, de schoorsteenmantel en opbouw naar het rookkanaal werd veranderd en de trap van de begane grond naar de eerste verdieping werd verplaatst naar de oorspronkelijke positie. Er kwam een nieuwe keuken en een nieuwe badkamer. Foto’s van de verbouwing zijn te zien onder de ‘Bouwgeschiedenis’ van Ruiterstraat 6.
Bij het opknappen van de tuin in 2004 stuitte men rechts achter het huis, slechts enkele spaden diep, op botten die mogelijk van een mens afkomstig waren. De politie en technische recherche werden ingeschakeld. De botten werden naar het Nederlands Forensisch Instituut gestuurd voor onderzoek. Het bleek inderdaad te gaan om menselijke botten die ouder waren dan twintig jaar. Het zou niet meer te traceren zijn van wie de botten afkomstig waren. Het politieonderzoek werd daarna afgesloten. Zie voor krantenartikel onder ‘Achtergronden’.

In 2008 verkocht de familie Van der Waal het huis aan de huidige bewoners Hans van Everdingen en Madelijn Lourens. Zij hebben drie kinderen: Madelief (2006), Tijn (2008) en Melle (2011). Hans is Commercieel Partner en mede-eigenaar van FSV Risk Advisery B.V. Madelijn is onderwijzeres op de Franciscusschool.

 

Familie van Everdingen met Hans, Tijn, Melle, Madelijn en Madelief (2017)

 

De familie Van Everdingen heeft geen structurele wijzigingen aangebracht aan de buitenkant van hun huis. Er is veel geïnvesteerd in verbetering van de kwaliteit van het huis. Zo werd de trapgevel in 2008 gerestaureerd (er werden nieuwe hardstenen dekplaten aangebracht), de raamkozijnen aan de achterzijde van de tweede etage werden vernieuwd en er werden aan voor- en achterzijde achterzetramen geplaatst. Binnenshuis werd de bijkeuken bij de keuken getrokken en er werden apothekerskasten in de ‘kelder’ aangebracht. Op de begane grond lag een eiken houten vloer, op de eerste en tweede etage werd een zelfde vloer aangelegd.

Op de stoep is in 2016 hekwerk aangebracht voor het huisvesten en borgen van de fietsen. In 2008 verhuisde ook Cupido mee naar de Ruiterstraat. Het is een huwelijksgeschenk dat Hans en Madelijn kregen op hun trouwdag. Het beeld uit 2007 is één van de vele gootspoken die Zaltbommelse daken herbergen en één van de twee gootspoken in de Ruiterstraat. Cupido sierde eerst het dak van Kerkstraat 11, hun vorige woonhuis.

 

 

Bronnen
Gesprekken met mevrouw Nelly Hart. September 2014
Gesprekken met mevrouw Wagemans-van Hoften. Oktober 2014
Foto’s uit particulier archief mevrouw Hart. Oktober 2014
Gesprekken met Wim Haasakker. Februari 2015
Foto’s uit particulier archief van de familie Haasakker. Februari 2015
Gesprekken met Ronald en Doortje Groen Oktober 2014
Foto’s uit archief van Ronald en Doortje Groen
Gesprekken met Edwin van der Waal. Mei 2015
Foto uit particulier archief familie van der Waal. Juni 2015
Gesprekken met Hans en Madelijn van Everdingen. Mei 2017
Fotografie Rob Schröder. Mei 2017
Isa Masselink-Woltjer. Ongepubliceerd archief onderzoek. Den Haag. 2012-2016

 

 

December 2022