Ruiterstraat
portret van een straat
Wie wonen er nu
Wie woonden er vroeger
Familiegeschiedenissen
Achtergronden

Christelijke ULO

Ruiterstraat 15-17

Het gebouw in de tuin van Ruiterstraat 15-17 dat thans is verbonden met het pand in de Ruiterstraat, was gedurende een groot deel van de vorige eeuw eigendom van de familie Van Tuijl. Het was een mandenmakerswerkplaats. De huidige eigenaar is sinds 1998 Jan Hein Schouten.

 

De Christelijke ULO in de mandenmakerschuur (aanzicht vanuit de Koningstraat) 1957

 

Goossen van Tuijl (1876-1959) trouwde twee keer. Zijn eerste huwelijk was met Jenneke van Willigen (1875-1897) en zijn tweede huwelijk met Geertrui Donker (1875-1945). Goossen van Tuijl woonde in de Koningstraat (nummer 20). Hij had acht kinderen. Huib/Huibert Walraven (1909-1980) was nummer 6. Huib van Tuijl was getrouwd met Anneke Bakker (1910-1990). Hij was kolenboer in de Oliestraat. Huib en Anneke hadden 6 kinderen. Zoon Huib/Huibert Walraven (geboren in 1947) was garagehouder in de Oliestraat. Hij vertelt het familieverhaal. De familie was gereformeerd.

 

Cornelis van Tuijl (1911-1974)

 

Goossen van Tuijl was mandenmaker en voerde dit beroep uit in het bovengenoemde gebouw, dat toen echter bij de Koningstraat hoorde. De familie woonde in Koningstraat 20. Na het overlijden van zijn vrouw in 1945 woonde Goossen van Tuijl met drie ongehuwde kinderen op dit adres: Meta/Metje (1904-1988), Nel (geboren in 1907) en Cees/Cornelis (1911-1974).

Cees volgde na de HBS de onderwijzersopleiding (Normaalschool in Tiel). Hij kreeg een baan als onderwijzer in het Zuid Limburgse Waubach en studeerde in de avonduren voor verschillende aktes in het voortgezet onderwijs. Hij was vervolgens leraar op de Christelijke ULO in Arnhem, Dordrecht en Aalst. In 1957 werd hij het hoofd en de enige leraar van de Christelijke ULO in Zaltbommel, in het gebouw waar tot dan toe zijn vader een mandenmakerij had.

 

Schets van de indeling van de Christelijke ULO en de omgeving (Huib van Tuijl 2018)

 

De eerste besprekingen over het oprichten van een christelijke ULO werden in juni 1955 vermeld in de notulen van het bestuur van de vereniging christelijk onderwijs Zaltbommel. In 1957 zijn de plannen zo ver uitgewerkt dat de school van start kon gaan. De grote motor van de school was Cornelis van Tuijl. De voormalige mandenmakerwerkplaats kreeg een groot raam, er kwamen toiletten voor jongens en meisjes en een grote oliekachel om de school te verwarmen. Van elders kon men oud meubilair overnemen. De officiële opening van de school vond plaats in de bovenzaal van het Centraal Gebouw in de Ruiterstraat. Het woord werd gevoerd door dominee Nieber, burgemeester Buissink en de heer Vermaas, directeur van de gemeentelijke ULO Zaltbommel.

 

De ULO in de Ruiterstraat, toen Koningstraat in november 1957. Achterin staat meneer van Tuijl (1957)

 

De school bestond uit één lokaal waarin twee klassen waren ondergebracht met in totaal 43 leerlingen. Er waren twee rijen jongens en twee rijen meisjes. Bij de schuur was een kleine binnenplaats waar jongens en meisjes hun eigen domein hadden. Alle lessen, behalve gymnastiek en handwerken, werden gegeven door meneer Van Tuijl. Stipt op tijd blies hij op een fluitje als er na de pauze weer gewerkt moest worden. Ook de zussen Meta en Nel droegen hun steentje bij. Ze zorgden voor het kaften van de schoolboeken en als de kinderen natgeregend op school aankwamen kregen ze droge sokken. De onderlinge saamhorigheid was groot. Elke maandagochtend werd door de leerlingen zendingsgeld meegebracht. Aan het eind van het jaar werd het geld door meneer Van Tuijl gelijkelijk over de drie kerken verdeeld. Leerlingen van de eerste klas waren onder andere: Gijsje van der Meijden, Roelof van Lopik, Jan Vissers, Kuin Vissers, Joyce Stolk, Wijntje Krijgh, Leni Bambacht, Teuni van de Wetering, Corry van Werken, Gert den Drijver en Coby Hardeman. Ook Huib van Tuijl jr. heeft bij zijn oom op school gezeten, net als zijn zus. Huib begon in 1960 in klas 1.

 

De meisjesgroep van de ULO in de mandenmakersschuur in 1957

 

Door het groeiend aantal leerlingen bleek de schuur al gauw te klein. Toen het Franciscanessenklooster in 1958 van de Nieuwstraat naar de Ruiterstraat (nummer 8 en 10) verhuisde bleken daar geschikte ruimtes voor de school aanwezig (drie lokalen op de tweede verdieping). Het pand lag ook nog naast de Christelijke lagere school. Het kerstfeest van 1958 werd met de school gevierd in de kapel van het voormalige klooster. In 1960 waren er al 137 leerlingen. Er waren inmiddels twee leraren bijgekomen, meneer De Jongh en meneer Jonker. De jaren daarna bleef de school groeien waardoor het schoolgebouw in de Nieuwstraat ook niet meer voldeed. In 1966 werd een geheel nieuwe school gebouwd in de Schoolstraat (een zijstraat van de Thorbeckestraat). Het gebouw had behalve een vaklokaal en een aula maar liefst acht lokalen. Meneer Van Tuijl was trots op wat hij had opgebouwd. In 1968 werd de ULO omgedoopt tot Christelijke Mavo. In 1971 nam Van Tuijl afscheid van de school. Hij overleed in 1974 op 63 jarige leeftijd.

 

 

Bronnen
Gesprekken met Huib van Tuijl. Augustus 2018
Gesprek met Gerrit Verkuil. Augustus 2018
Gesprekken met Herman Overweg. September 2018
Tuijl, RL van, JNA Groenendijk. A van Tuijl Chronicle. 650 years in the history of a Dutch-American Family. Anundsen Publishing Company. Decorah (USA) 1996
Dool, TA van den Geschiedenis van 100 jaar christelijk onderwijs in Zaltbommel. Europese bibliotheek , Zaltbommel 1991
Van Schuur tot Schoolstraat. 25 jaar Christelijke Mavo Zaltbommel. Gestencild boekje 1982

 

 

November 2018